Derivatives ಎಂದರೇನು? – ಹೂಡಿಕೆಯ ಮುಂದಿನ ಹಂತ
ಸ್ಟಾಕ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ Derivatives ಎಂಬುದು ಒಂದು ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ವಿಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಇದು ನೇರವಾಗಿ underlying asset (ಹೊಂದಿರುವ ಆಸ್ತಿ) ನ್ನು ಖರೀದಿಸದೆಯೇ, ಅದರ ಬೆಲೆ ಚಲನೆ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾಗಿರುವ ಒಪ್ಪಂದ (Contract) ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದರ ಅರ್ಥ, ನಾವು ನೇರವಾಗಿ Reliance share ಅಥವಾ Gold ಖರೀದಿಸದೆ, ಅದರ future price ಅನ್ನು ಊಹಿಸಿ ವಹಿವಾಟು ಮಾಡಬಹುದು.
Derivatives ಬಳಸಿ trader ಗಳು ತಮ್ಮ ಹೂಡಿಕೆಯನ್ನು hedge ಮಾಡಬಹುದು, ಅಂದರೆ market ನಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುವ ನಷ್ಟದಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಇದರೊಂದಿಗೆ speculation ಮಾಡುವವರು ಕಡಿಮೆ ಹಣ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಲಾಭ ಪಡೆಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ. Arbitrage ಮಾಡುತ್ತಿರುವವರು ಎರಡು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಲೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸದಿಂದ ಲಾಭ ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ.
Derivatives ಗಳು ಹೆಚ್ಚು volatility ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಹೂಡಿಕೆ ಮತ್ತು knowledge ಸರಿಯಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಿಸಿದರೆ – ಇದೊಂದು ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ಲಾಭದಾಯಕ trading avenue ಆಗಬಹುದು. ಇವುಗಳನ್ನು ಬಳಸುವಾಗ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣ ಅತ್ಯವಶ್ಯಕವಾಗುತ್ತದೆ.
ಕೆಳಗಿನ ಪ್ರಕಾರಗಳಲ್ಲಿ derivatives instruments ಗಳನ್ನು ವರ್ಗೀಕರಿಸಬಹುದು: Forwards, Futures, Options, ಮತ್ತು Swaps. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಒಂದು instrument trader ಅಥವಾ institutional investor ನ ಅಗತ್ಯಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ರೂಪುಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.
1. Forward Contracts (ಫಾರ್ವರ್ಡ್ ಒಪ್ಪಂದಗಳು)
Forward contracts ಗಳು OTC (Over The Counter) ಒಪ್ಪಂದವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಎರಡು ಪಕ್ಷಗಳ ನಡುವೆ ನಿಗದಿತ future date ಮತ್ತು price ಗೆ ಒಂದು asset ಖರೀದಿಸೋ ಅಥವಾ ಮಾರಾಟ ಮಾಡೋ ಖಾಸಗಿ ಒಪ್ಪಂದವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಯಾವುದೇ stock exchange ನಲ್ಲಿ trade ಮಾಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
ಈ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು parties customization ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು – ಅಂದರೆ, ಎರಡು ಪಕ್ಷಗಳು ತಮ್ಮ ಅಗತ್ಯಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಬೆಲೆ, ಸಮಯ, ಪ್ರಮಾಣ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಬಹುದು. ಆದರೆ ಇದರಲ್ಲಿರುವ ದೋಷವೆಂದರೆ – counterparty risk ಹೆಚ್ಚು ಇರುತ್ತದೆ. Clearing house ಇಲ್ಲದ ಕಾರಣ, ಒಪ್ಪಂದದ ಪೂರಣದ ಭದ್ರತೆ ಇಲ್ಲ.
ಹೆಚ್ಚಾಗಿ, agricultural commodities, crude oil, metals ಮುಂತಾದದಲ್ಲಿಯೇ forward contracts ಹೆಚ್ಚು ಉಪಯೋಗವಾಗುತ್ತವೆ. Banks ಅಥವಾ exporters/importers forward contracts ನ್ನು currency risk neutralize ಮಾಡಲು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.
ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಒಂದು coffee exporter 3 ತಿಂಗಳ ನಂತರ ತನ್ನ export order ಗೆ ₹220 ಪ್ರತಿ ಕಿಲೋಗ್ರಂಗೆ coffee ಮಾರಲು forward contract ಮಾಡಬಹುದು. ಈ ಒಪ್ಪಂದ ನಿಗದಿತ ದಿನಕ್ಕೆ coffee ಬೆಲೆ ಏರಿದರೂ ಅಥವಾ ಇಳಿದರೂ, ಅವನು ನಿಗದಿತ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ coffee ವಹಿವಾಟು ಮಾಡಬೇಕು.
2. Futures Contracts (ಫ್ಯೂಚರ್ಸ್ ಒಪ್ಪಂದಗಳು)
Futures contracts ಕೂಡ forward ನಂತೆ future date ಗೆ ಒಂದು asset ನ್ನು predefined price ಗೆ ಖರೀದಿಸುವ ಅಥವಾ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವ standardized ಒಪ್ಪಂದ. ಆದರೆ ಇವು exchange traded ಆಗಿದ್ದು, clearing corporation ಇದ್ದು, parties ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭದ್ರತೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.
Futures contracts ಗಳು liquidity ಹೊಂದಿರುವ instruments ಮೇಲೆ ಇರುತ್ತವೆ – ಉದಾಹರಣೆಗೆ Nifty, Bank Nifty, Gold Futures, Crude Futures ಮುಂತಾದವು. Futures ನ್ನು daily settlement ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ – ಇದನ್ನು Mark-to-Market (MTM) ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.
ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ನೀವು Nifty Futures contract ₹22,500 ಗೆ ಖರೀದಿಸಿದ್ದರೆ, ಪ್ರತಿದಿನದ closing price ಗೆ ನಿಮ್ಮ position profit ಅಥವಾ loss ಆಗುತ್ತದೆ. ಈ profit/loss account ನ್ನು ನಿಮ್ಮ trading account ನಲ್ಲಿ reflect ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
Futures ನ್ನು speculation ಅಥವಾ hedging ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಬಳಸಬಹುದು. Institutional traders ಗಿಂತ retail trader ಗಾಗಿ ಇದು ಹೆಚ್ಚು risk ಹೊಂದಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಇಲ್ಲಿನ loss ಕೂಡ ಅನಿಯಂತ್ರಿತವಾಗಿರಬಹುದು. ಆದ್ದರಿಂದ stop loss ಮತ್ತು strategy ಅಗತ್ಯವಿದೆ.
3. Options Contracts (ಆಪ್ಷನ್‌ ಒಪ್ಪಂದಗಳು)
Options contracts ಗಳು traders ಗೆ ‘ಹಕ್ಕು’ ನೀಡುತ್ತವೆ – ಆದರೆ ‘ಬಾಧ್ಯತೆ’ ಅಲ್ಲ. ಅಂದರೆ, ನೀವು ಒಂದು striking price ಗೆ asset ಖರೀದಿಸೋ ಅಥವಾ ಮಾರೋ ‘ಹಕ್ಕು’ ಹೊಂದಿರುತ್ತೀರಿ, ಆದರೆ ನೀವು ಬಯಸಿದರೆ ಮಾತ್ರ ವ್ಯವಹಾರ ಮಾಡಬಹುದು. Options contracts ಎರಡು ವಿಧ: Call Option ಮತ್ತು Put Option.
Call Option ಎಂದರೆ ನೀವು ಒಂದು asset ನ್ನು predetermined price ಗೆ ಖರೀದಿಸೋ ಹಕ್ಕು ಹೊಂದಿರುತ್ತೀರಿ. Put Option ಎಂದರೆ ನೀವು predetermined price ಗೆ asset ನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವ ಹಕ್ಕು ಹೊಂದಿರುತ್ತೀರಿ. Options writing (CE ಅಥವಾ PE sell ಮಾಡುವುದು) ಗಾಗಿ ಬಹುಪಾಲು margin ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ.
Options writing ಹೆಚ್ಚು ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ, ಏಕೆಂದರೆ options buyer ತನ್ನ premium ನಷ್ಟಪಟ್ಟು ಹೊರಬರುತ್ತಾನೆ ಆದರೆ writer ಗಾಗಿ unlimited risk ಇರುತ್ತದೆ. Writing ಮೂಲಕ trader ಗೆ regular income ದೊರೆಯಬಹುದು, ಆದರೆ direction ಅನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಊಹಿಸಬೇಕು.
ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ನೀವು Infosys ₹1500 CE ಖರೀದಿಸಿದ್ದರೆ, Infosys stock ₹1500 ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು trade ಆದಾಗ ನಿಮ್ಮ option profitable ಆಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ನೀವು ₹1500 CE sell ಮಾಡಿದ್ದರೆ, Infosys ₹1500 ದಾಟಿದರೆ ನಿಮ್ಮ writing ನಷ್ಟವಾಗಬಹುದು.
4. Swaps (ಸ್ವ್ಯಾಪ್‌ಗಳು)
Swaps ಗಳು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ financial institutions ಮತ್ತು banks ನಡುವೆ ನಡೆಯುವ derivatives instruments ಆಗಿವೆ. ಇದು ಎರಡು ಪಕ್ಷಗಳು ತಮ್ಮ ಬಡ್ಡಿದರ ಅಥವಾ ಕರೆನ್ಸಿ ಅಥವಾ cash flow ಗಳನ್ನು ಪರಸ್ಪರ ಬದಲಾಯಿಸುವ arrangement.
Swaps ನ್ನು interest rate swap ಮತ್ತು currency swap ಎಂದು ವಿಭಜಿಸಬಹುದು. Interest rate swap ನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪಕ್ಷ ನಿಗದಿತ ಬಡ್ಡಿದರವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ, ಇನ್ನೊಂದು ಪಕ್ಷ ಚರ ಬಡ್ಡಿದರ ನೀಡುತ್ತದೆ. Currency swap ನಲ್ಲಿ ಎರಡು ವಿಭಿನ್ನ ಕರೆನ್ಸಿಗಳ loan principal ಮತ್ತು interest ನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಒಂದು Indian ಕಂಪನಿಗೆ US Dollar ನಲ್ಲಿ low-interest rate ಬೇಕಾದರೆ, ಅದು US ಕಂಪನಿಯೊಂದಿಗೆ swap ಮಾಡಬಹುದು – ತನ್ನ INR ಬಡ್ಡಿದರ loan ನ್ನು USD ಬಡ್ಡಿದರ loan ಗೆ exchange ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಮೂಲಕ risk hedge ಆಗುತ್ತದೆ.
Swaps OTC instruments ಆಗಿದ್ದು, customized ಆಗಿರುತ್ತವೆ. Banks, NBFCs, ಮತ್ತು multinational companies ಗಳಿಗೆ ಇದು ಹೆಚ್ಚು ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ retail traders ಇದನ್ನು trade ಮಾಡುವ ಅವಕಾಶ ಇಲ್ಲ.
ಉಪಸಂಹಾರ: Derivatives – ಜಾಣ್ಮೆಯ ಹೂಡಿಕೆಯ ಅಸ್ತ್ರ
Derivatives trading ಒಂದು advance concept ಆಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಸರಿಯಾದ ತಿಳುವಳಿಕೆಯಿಂದ ಬಳಸಿದರೆ, ಇದು ಹೂಡಿಕೆದಾರನಿಗೆ ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ returns ಮತ್ತು risk management ಎರಡನ್ನೂ ನೀಡಬಹುದು. Forwards ಮತ್ತು Swaps ಗಳು ಹೆಚ್ಚು institutions ಗೆ ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಿದ್ದರೆ, Futures ಮತ್ತು Options ಗಳು retail traders ಗಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಸೂಕ್ತವಾಗಿರುತ್ತವೆ.
ಪ್ರತಿಯೊಂದು instrument ನ risk–reward profile ಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತದೆ. Options ನಲ್ಲಿ premium ಕಡಿಮೆ ಹೂಡಿಕೆ ಹೊಂದಿದರೆ, Futures ನಲ್ಲಿ leverage ಹೆಚ್ಚು. ಆದರೆ, leveraged products ನ್ನು ಜವಾಬ್ದಾರಿಯಿಂದ ಬಳಸಬೇಕು. Market analysis ಮತ್ತು proper risk control ಮೂಲಕ derivatives ನ್ನು ಲಾಭದಾಯಕವಾಗಿ ಬಳಸಬಹುದಾಗಿದೆ.
ಈ ರೀತಿಯ advanced tools ನ್ನು stock market ನಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ಬಳಸಬೇಕೆಂಬುದನ್ನು ಕಲಿಯುವುದು, trader ಗೆ sustained profits ಗಾಗಿ ಸಹಾಯಮಾಡುತ್ತದೆ. Education, strategy ಮತ್ತು simulation ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತವೆ.
ಹೀಗಾಗಿ, derivatives ಗಳನ್ನು trade ಮಾಡುವ ಮೊದಲು ನೀವು instruments ಬಗ್ಗೆ ಪೂರ್ಣ ಅರಿವು ಹೊಂದಿರಬೇಕು. ಇದು ನಿಮಗೆ market ನಲ್ಲಿ data–driven, objective trade ಮಾಡಲು ಶಕ್ತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕೇಳುವ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು (FAQs)
1. Derivatives instruments beginner ಗಾಗಿ ಸೂಕ್ತವೇ?
→ Options buying ಅಥವಾ paper trading ಮೂಲಕ ಆರಂಭಿಸಬಹುದು. Full-time trading ಗಾಗಿ experience ಅಗತ್ಯವಿದೆ.
2. Futures and Options trade ಮಾಡಲು ಎಷ್ಟು margin ಬೇಕು?
→ ಈ ಪ್ರಮಾಣ instrument ಮತ್ತು lot size ಮೇರೆಗೆ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. CE/PE buying ಕಡಿಮೆ premium ಗೆ ಸಾಧ್ಯ, ಆದರೆ writing ಗಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು margin ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
3. Derivatives ನಲ್ಲಿ loss ತುಂಬಾ ಆಗಬಹುದೇ?
→ ಹೌದು. Futures ಅಥವಾ Options writing ನಲ್ಲಿ unlimited loss ಸಂಭವಿಸಬಹುದು. Stop-loss ಮತ್ತು position sizing ಅಗತ್ಯ.
4. NSE/BSE ನಲ್ಲಿ ಯಾವ stocks ಗೆ derivatives ಲಭ್ಯವಿದೆ?
→ NSE ನ ‘F&O Segment’ ನಲ್ಲಿ ನಿಗದಿತ stocks ಮಾತ್ರ F&O ನಲ್ಲಿ trade ಆಗುತ್ತವೆ. NSE site ನಲ್ಲಿ ಇದರ ಪಟ್ಟಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ.
5. Hedging ಅಂದರೆನು?
→ ನಿಮ್ಮ holdings ಅಥವಾ asset ಗೆ ವಿರುದ್ಧ trade ಮಾಡಿ, market ನಲ್ಲಿ ಇಳಿವೇಳೆಯಿಂದ ರಕ್ಷಿಸುವುದೇ hedging.
Call to Action – ನಿಮ್ಮ ಹೂಡಿಕೆ ಪಾಠ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಿ
ನೀವು ಯಾವ derivatives instrument ಪ್ರಯೋಗ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ? ನಿಮ್ಮ ಅನುಭವದಲ್ಲಿ ಯಾವ trade ಹೆಚ್ಚು ಉಪಯುಕ್ತವಾಯಿತೆ? ಅಥವಾ ನಿಮ್ಮ ಮೊದಲ derivative learning ಯಾವದು?
ಕಾಮೆಂಟ್ ಮಾಡಿ ನಿಮ್ಮ ಪಾಠವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಿ. ಈ ಲೇಖನ ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಿದ್ದರೆ, ದಯವಿಟ್ಟು ನಿಮ್ಮ trader ಸ್ನೇಹಿತರಿಗೆ share ಮಾಡಿ! Kannada Bulls Blog ಗೆ subscribe ಆಗಿ – ನಾವು ಮತ್ತಷ್ಟು trading, investing ಮತ್ತು financial knowledge Kannada ನಲ್ಲಿ ತರುತ್ತೇವೆ.
#KannadaStockMarket #FuturesOptionsKannada #DerivativesKannada #KannadaTradingBlog
Comments
Post a Comment